Relax với lập trình viên

Làm sao để sếp tức điên

Tại sao lập trình viên ko chịu refactor code?

TinyERP framework

Cách đây vài tuần, một người bạn nhờ tư vấn một framework để phát triển ứng dụng winform trên .NET (dùng C# để phát triển). Cái này làm mình nhớ đến một framework tương tự đã build trên Java để làm một số ứng dụng ERP ở Pissoft cách đây 3 năm.

Sau một số chọn lựa, cuối cùng cũng đã thiết kế được phần core và hoàn tất một số feature chính của framework.

Library nền tảng:
         + Spring .NET
         + NHibernate
Hướng tiếp cận:
         + Domain driven: thiết kế hệ thống từ domain entity (ko xuất phát từ RDBMS)

Những feature chính mà framework hỗ trợ:
         + Sinh tự động Database Access Layer, Business layer từ domain entity
         + Hỗ trợ sinh Hibernate mapping từ domain model (ở mức đơn giản và thông dụng nhất). Mô hình mapping và sinh code dựa trên những best practices mà mình đã làm trên những ứng dụng dựa trên NHibernate hơn 3 năm gần đây.

         + Sinh ra GUI cho các domain entity (chưa hỗ trợ cho các quan hệ nhiều nhiều).
         + Cơ chế Validation trên UI cho winform. Cái này bác Microsoft hỗ trợ chuối quá - nên buộc phải viết lại.
Vài screenshot giới thiệu đến mọi người:

                               Tool KGen để generate code

Kết quả sinh code cho lớp đối tượng User

Giao diện và chương trình chạy sau khi sinh code
Form Quản lý user

 

Form edit và tạo mới user:

Một số side-effect:
- Ban đầu định dùng KMyGeneration (K = Khoa :-), vì lúc trước có build một số template tương tự đụng đến nhu cầu phải customize lại tool MyGeneration). Tuy nhiên, template code của MyGeneration và UI của nó hơi khó customize và không tiện dụng cho người dùng. Cuối cùng, build lại 1 tool mới - đặt tên mới: KGen. KGen hỗ trợ viết GUI trên Visual Studio + template viết bằng NVelocity (sáng sủa, dễ đọc và dễ maintain hơn). Thời gian làm cái này mất khoảng 4h). 

- Không dự định dùng commercial UI library, nhưng cuối cùng thấy mất thời gian cho việc build những thứ linh tinh này. Suggest cho anh bạn xài Janus (thanks bác Vinh đã giới thiệu). Tuy nhiên có một bộ UI library khác là Krypton Library - có free một số component cũng khá cool (có thể xem xét).

Cái framework này chỉ viết chơi cho vui. Thời gian build tổng cộng gần 1 tuần. Vì đã có một số kinh nghiệm nên build cũng nhanh.

Sẽ viết một bài để trao đổi về kinh nghiệm build framework cho các ứng dụng ERP from scratch (dựa trên những năm tháng chiến đấu với các ERP app ở Pissoft). :-)

NHibernate query analyzer

(Bài viết này dành cho những ai đã từng sử dụng NHibernate)

Để test những câu Hibernate query, mọi người thường sử dụng Unit test để kiểm tra hoặc viết một app đơn giản để thử nghiệm. Tuy nhiên, có một công cụ khá hữu hiệu để ta có thể làm việc này một cách dễ dàng: NHibernate Query Analyzer. Công cụ này được phát triển bởi Ayende Rahien.
Mọi người có thể download nó về tại đây: http://www.assembla.com/wiki/show/NHibernateQueryAnalyzer


Mình sử dụng NHibernate Query analyzer từ những ngày đầu tiên nó được phát triển (cách đây gần 2 năm). Qua một thời gian, tool này được upgrade lên khá nhiều và cập nhật với phiên bản của NHibernate mới (2.1).

Tool này khá hữu hiệu. Tuy nhiên hơi bị khó xài. Mà hình như tool nào do developer tự phát triển cũng đều khó xài (just funny). Đặc biệt là lúc config ở giai đoạn đầu dễ gặp nhiều vấn đề.

Dưới đây là một số step cơ bản mọi người có thể làm theo để chạy được nó:
1. Add vào assembly dll chứa các entity cần map.

 

2. Add file hibernate config vào. File này mặc định là: hibernate.cfg.xml chứa những tham số để thiết lập connection đến database và config cho việc query.

Dưới đây là một file config sample để mọi người tham khảo. Lưu ý là file này phải đặt tên có extension là cfg.xml thì sẽ giúp bạn add nó vào Hibernate Query Analyzer tool dễ dàng hơn.

Vì NHibernate Query Analyzer đã upgrade để tương thích với NHibernate 2.1 nên schema của file config cũng khác đi => dễ gặp báo lỗi invalid xml syntax. Tốt nhất bạn nên sử dụng sample dưới đây (sửa lại db connection string)

 
  True=1;False=0
  true
  NHibernate.Driver.SqlClientDriver
  NHibernate.Dialect.MsSql2005Dialect
  NHibernate.Connection.DriverConnectionProvider
  Data Source=TIGER\SQLEXPRESS;Database=TinyERP;User ID=sa;Password=1234;
 

3. Add các file mapping.
Lưu ý đặc biệt: nếu như bạn đã build mapping files như embeded resources trong các assembly, thì không cần làm bước này. NHibernate query analyzer sẽ tự detect trong các assembly. Nếu bạn vẫn add vào thì sẽ bị báo lỗi: duplicate entity declaration.

4. Build project.

5. Tạo query
Trong ví dụ này mình tạo 2 bảng: User và UserGroup. 1 User liên kết với 0-1 UserGroup.
Câu query mẫu để lấy thông tin user và sort theo group name:

select user from User user left outer join user.UserGroup order by user.UserGroup.Name

Có thể xem câu sql sinh ra do NHibernate ở bottom textbox.
Click F5 để run và xem kết quả:

Nếu bạn gặp vấn đề với cấu hình để chay NHibernate Query Analyzer thì có thể contact mình.


---------------------------------------
Đang chuẩn bị cho một khóa training về NHibernate. Có ai đặt hàng hông? :)

Lập trình ôm (pair programming)

High cohesion - Loose coupling và Xích Bích

Nhân xem phim Đại chiến Xích Bích, chợt nghĩ ra một sự liên hệ giữa nguyên nhân đại bại của Tào Tháo và nguyên lý High cohesion - Loose coupling(1).

Tào Tháo nghĩ rằng việc liên kết các chiến thuyền lại càng vững chắc thì sẽ làm tăng sức mạnh của thủy quân. Tuy nhiên, ông đã vi phạm một sai lầm nghiêm trọng.

1/ Mỗi chiến thuyền là một đơn vị thủy quân tương đối độc lập. Khi có một biến cố xảy ra, họ luôn nghĩ đến chính mình trước. Do đó, việc đầu tiên họ làm khi gặp biến cố là cố gắng tách mình ra khỏi sự ảnh hưởng từ các chiến thuyền khác. Vì liên kết giữa các chiến thuyền quá chặt, nên việc tách thuyền trở thành vô vọng. Quân lính vừa phải đối phó với liên minh Lưu - Tôn, vừa phải cố gắng tách mình ra khỏi sự ảnh hưởng xung quanh. Chỉ cần dùng một lực lượng nhỏ cũng đủ phá tan quân Tào. => Vi phạm tính chất loose coupling.

2/ Từng chiến thuyền của Tào Tháo về thực chất không mạnh. Quân Tào từ phía Bắc không thông thạo sông nước (Yếu tố con người). Thuyền không đủ vững chải (Yếu tố vật chất). Mỗi chiến thuyền không đủ mạnh thì rất dễ bị tác động bởi những biến đổi xung quanh. => Vi phạm tính chất high cohesion.


3/ Kết hợp 2 ảnh hưởng trên, quân Tào bị rối loạn, hoang mang về tâm lý. Cái hiệu ứng đám đông kinh khủng ấy làm cho quân Tào tự giẫm đạp lên nhau mà chết. Kẻ chết vì lửa thì ít, kẻ chết vì hỗn loạn thì nhiều vô kể.
------------------------------------

Nhân tiện, viết lại trận Xích Bích theo một góc nhìn khác từ phần mềm: (Mong tác giả La Quán Trung quá cố đừng chấp tại hạ)

Tào Tháo là con của một quan chức nhà nước. Tận dụng thế lực hùng hậu của cha mình, Tào đã lập ra một công ty lấy tên là Tào Gia, chuyên nhận những dự án nhà nước với kinh phí rất lớn. Nhờ đục khoét và khéo lo lót nên chẳng bao lâu đã trở thành công ty đứng đầu trong ngành phần mềm Việt Nam.

Cùng thời điểm đó, có 2 công ty cũng đang ăn nên làm ra. Một là công ty của Lưu Bị - làm outsourcing cho một số dự án vừa và nhỏ từ US và Châu Âu. Xuất thân của Lưu Bị nghèo hèn, đã từng có lúc phải nhận những dự án freelancer giá vài chục đến vài trăm USD để kiếm sống qua ngày. Nhờ lăn lộn nhiều nên Bị tụ tập được nhiều người giỏi trong làng phần mềm. Chẳng bao lâu, Bị khuếch trương được thanh thế và trở thành một công ty có tên tuổi ở Việt Nam

Công ty thứ hai là công ty của Tôn Quyền. Tôn Quyền là con nhà giàu có, thế phiệt. Cũng may không ăn chơi hút hít, mà lại hứng thú làm ăn. Quyền được cha cho học ngành CNTT rồi sau đó mở cho một công ty Trách nhiệm hữu hạn lấy tên là: Công ty TNHH giải pháp Tôn Hành Giả.

3 công ty của Tào, Lưu, Tôn đã trở thành 3 công ty phần mềm lớn nhất ở VN thời đó. Tuy nhiên, so về thế và lực, thì Lưu và Tôn còn kém xa so với Tào.

Một ngày nọ, hãng phần mềm Microsoft đến Việt Nam và đặt hàng làm một dự án về ERP lớn nhất chưa từng có - trị giá 35 tỳ USD. Đây là một hợp đồng rất béo bở. Trong cuộc đấu thầu có cả 3 công ty: Tào, Lưu, Tôn. Nhờ có quen biết và khéo léo làm PR, Tào nghiễm nhiên trở thành công ty nhận được 60% hợp đồng. Lưu và Tôn chỉ được nhận làm một số module của 40% còn lại.

Tào sau khi nhận dự án đã huy động một lực lượng gần 3000 nhân viên để xây dựng phần chính của sản phẩm. Ông được một Technical Architect quạt mo bày cho một thiết kế kiến trúc gần 300 system component. Technical Architect của Tào chưa có nhiều kinh nghiệm. Hắn tạo ra một bản vẽ kiến trúc với những mối liên hệ gắn kết chặt giữa rất nhiều component một cách vô tội vạ. Mỗi component được triển khai bởi một team gần 10 người.

Lưu và Tôn sau khi thất bại đấu thầu quyết tâm liên kết để đánh bại Tào. Những phần component còn lại của hệ thống không quá phức tạp nên Lưu và Tôn đã nhanh chóng hoàn thành với chất lượng rất tốt. Lưu Bị có một Project manager rất giỏi là Gia Cát Lượng. Ông này ngoài tài quản lý, kĩ thuật còn có khả năng tư vấn khách hàng rất tốt. Lượng nhờ có uy tín nên ít lâu sau đã được mời về làm ở bộ phận tư vấn cấp cao về tính năng sản phẩm ERP đang xây dựng.

Bằng sự khôn khéo và có chuẩn bị trước, Lượng đã đệ trình một danh sách gồm: những điểm yếu về tính năng cũ, danh sách những tính năng mới, thống kê về thói quen, nghiệp vụ của khách hàng cho Microsoft và yêu cầu thay đổi trên hệ thống đang phát triển hiện tại

Bản danh sách này nhanh chóng được Microsoft chấp thuận. Hậu quả của nó là: 90% thay đổi về yêu cầu nằm trên những system component mà Tào đang phát triển.

Vì các system component của Tào được xây dựng phụ thuộc nhau quá chặt chẽ. Một thay đổi nhỏ cũng ảnh hưởng dây chuyền đến hàng loạt những thành phần khác. Sự thay đổi yêu cầu này như một ngọn lửa bùng lên và lan đi khắp các bộ phận phát triển của công ty Tào Gia.

Mỗi nhóm thay vì tìm cách để thay đổi thiết kế cho thích hợp, lại chuyển sang tranh luận để làm cách nào cho module của mình không bị ảnh hưởng bởi những module khác - đẩy trách nhiệm thay đổi cho các nhóm khác. Họ cố gắng tách mình ra khỏi sự ảnh hưởng xung quanh.

Thêm vào đó, nhân viên của Tào tuy đông nhưng không giỏi. Điều đó dẫn đến mỗi component được thiết kế hết sức sai về những nguyên tắc hướng đối tượng. Các class trong mỗi component được không có tính liên kết chặt chẽ. Mỗi khi cần sửa thì phải thay đổi ở nhiều chỗ. Có những thay đổi buộc phải thay đổi cả interface giao tiếp với bên ngoài.

Sau 3 năm hì hục để sửa chữa và đáp ứng những yêu cầu mới mà vẫn không có kết quả. Microsoft tuyên bố cắt hợp đồng với Tào. Đồng thời buộc Tào phải bồi thường 20% giá trị hợp đồng. Những component của Tào đang xây dựng được chuyển qua outsource cho 2 công ty Lưu và Tôn.

Sau hợp đồng thất bại thảm hại, thanh thế của Tào sa sút. Cũng may nhờ một quỹ đầu tư mạo hiểm thấy Tào còn có tiềm năng nên đã bỏ tiền để vực dậy công ty Tào Gia. Từ đó, 3 công ty Tào, Lưu, Tôn dựng nên một thế chân vạc trong ngành phần mềm Việt Nam.

Nghe đâu sau đó tay Technical Architect quạt mo kia bị Tào Tháo sa thải. Về sau có người đồn rằng thấy hắn tham gia bid một vài project nho nhỏ trên rentacoder để kiếm sống qua ngày. Hư thật thế nào cũng không rõ.
Hết.

Ghi chú:
Hic, vừa post lên thì nhận được hơn 10 cái message hỏi Tào Tháo là công ty nào, dự án nào mà to thế, ... Xin đính chính lại: đây là sản phẩm của trí tưởng tượng của mình - chỉ muốn mượn hình ảnh của đại chiến Xích Bích mà nói về Loose coupling và High Cohension mà thôi.

Lần sau sẽ chú thích rõ ràng hơn. :)

(1) High cohesion - Loose coupling là một nguyên lý thiết kế hướng đối tượng, trong đó nói rằng:
Các class trong mỗi package phải có mối quan hệ chặt chẽ với nhau để tạo nên một thực thể bền vững (cohesion = tính cố kết). Các package trong hệ thống phải có mối quan hệ phụ thuộc (coupling) càng lỏng lẻo càng tốt để đảm bảo tính độc lập - ít bị ảnh hưởng khi có sự thay đổi

Highlight syntax với blogger

Là dân software, việc post bài trên blog có kèm theo những đoạn mã nguồn được highlight syntax là một nhu cầu rất thường gặp.

SyntaxHighligher là một thư viện javascript mã nguồn mở để hỗ trợ bạn làm việc này khá dễ dàng.
Bạn có thể vào link dưới đây để đọc thêm chi tiết

Trang chủ wiki của Syntax Highligher

Nếu bạn ko có host riêng thì có thể đọc bài viết này để setup trên blog của blogger hoặc các blog platform khác.

Cài đặt SyntaxHightlighter trên blogger

Dưới đây là đoạn code được highlight syntax demo sau khi setup.
Đoạn code này demo cho ý tưởng của một người bạn. Just funny!

bool stillAlive = true;
object knowledge = null;
object experience = null;
object idea = null;

double money = 0;
while(stillAlive && money < ONE_MILLION_DOLLAR) {
    idea = Thinking();
    knowledge = Research();
    double moneyFromWorking = 0;
    experience = Working(out moneyFromWorking);
    money += moneyFromWorking;
    IList investors = FindInvestors(idea);
    money += Invest(idea, knowledge, experience, investors, money);
}

Những câu hỏi về Extreme Progamming?

Xem tại Question of extreme programming